کبریا

این هواپیما به یک توپ اتوماتیک دولول ۳۰ میلی‌متری در زیر بدنه با ۲۵۰ گلوله مسلح شده و هشت پایلون در زیر بال‌های آن قرار دارد که به آن قدرت حمل حدود ۴ تن مهمات هوابه‌زمین از جمله راکت‌های ۵۷ تا ۳۳۰ میلی‌متری را می‌دهد. دو پایلون کوچک بیرونی هم برای موشک‌‌های هوا به هوا در زیر بدنه تعبیه شده‌اند.

 

 

 

در سال ۱۹۸۴ یک مدل صادراتی از این هواپیما به نام سوخو-۲۵ k طراحی شده و به چکسلواکی، بلغارستان، عراق، جمهوری دمکراتیک کره و آنگولا صادر شد. در سال‌های ۸۸-۱۹۸۷ یک بازسازی کلی بر روی طراحی این هواپیما بر اساس تجربه جنگ در افغانستان انجام شد و از سال ۱۹۹۱ تولید مدل سوخو-۲۵ بی‌ام آغاز شد. سوخو-۲۵ در طول جنگ شوروی در افغانستان نقش حیاتی برای ارتش سرخ داشت و بیش از ۶۰ هزار ساعت پروازی را تجربه کرد و فقط ۲۳ فروند از آن از بین رفت.

 

 در واقع یک سوخو-۲۵ به ازای ۲۶۰۰ ساعت پرواز از دست رفت که در مقایسه با تمام هواپیماهای دیگری که در این جنگ استفاده شدند، رقم بهتری است. نیروی هوایی روسیه از این هواپیما به طور گسترده‌ای در جنگ چچن استفاده کرد و توسط نیروی هوایی عراق در جنگ ایران و عراق و توسط نیروی هوایی آنگولا در جنگ‌های داخلی دهه ۸۰ و ۹۰ هم استفاده شد.

 

 

اين هواپيمای يك نفره برای مسيرهای كوتاه ساخته شده ولی هر گاه كه دست به كار شود جهنمی از آتش بپا می كند كه نه انسان و نه تجهيزات آن می تواند سالم از دستش بيرون بيايد. اين هواپيما كه هدفهايش را بر روی زمين پيدا می كند با سرعت بسيار كم در مقابل اهدافش ظاهر شده و به‌راحتی هر چه تمامتر آنها را مورد هدف قرار می‌دهد.

 

اتاق خلبان سوخو-25 از ۲۴ ميلی متر تيتانيوم ساخته شده كه مانند زرهی مسدود كننده اتاق خلبان را نگهداری می‌كند.

 

 

 

 

در اوایل سال ۱۹۶۸ وزارت دفاع شوروی تصمیم گرفت تا یک جت جنگنده زیر صوت برای پشتیبانی از نیروهای زمینی ارتش سرخ در میدان نبرد را تولید کند که استفاده و تعمیر آن بسیار ساده باشد و مانورپذیری خوب و مقاومت مناسبی داشته باشد. بدین جهت پاول سوخو و یک گروه کوچک از متخصصین گروه سوخو با کمک گرفتن از موسساتی در وزارت صنعت حمل و نقل هوایی و وزارت دفاع شوروی، طراحی اولیه را آغاز کردند. به پیشنهاد دفتر طراحی سوخو تولید سوخو-۲۴ در کارخانه شماره ۳۱ واقع در تفلیس (گرجستان شوروی) محلی که پیش از آن جنگنده میگ-۲۱ در آن ساخته می‌شد، شروع گردید. سرانجام در سال ۱۹۷۸ سوخو-۲۵ وارد خط تولید گردید.

 

 

مأموریت این جنگنده پشتیبانی نزدیک هوایی  است. توسعه این هواپیما در سال 1997 باعث بوجود آمدن هواپیمای جدید و بسیار پیشرفته سوخو -39 شد.سوخو 25 برای مسیرهای کوتاه ساخته شده است، ولی توانایی هجومی آن برای هدف قرار دادن مواضع دشمن بر روی زمین بسیار بالا است. این جنگنده برای انهدام دقیق اهداف زمینی در تمامی شرایط آب‌وهوایی شبانه‌روزی و به طور خاص انهدام خودروهای زرهی دشمن، وسایل ارتباطی، سنگرهای آتش، واحدهای فرماندهی و نظارت، جاده‌ها، خطوط آهن، و هلیکوپترهای نظامی دشمن طراحی شده است.

 

در بدنه سوخو-۲۵ به میزان ۶۰ درصد آلمینیوم، ۱۹٪ فولاد، ۱۳٫۵٪ تیتانیوم، ۲٪ آلیاژ منیزیم و ۵٫۵٪ مواد دیگر به کار رفته‌است.

 

سوخو-۲۵ مجهز به صندلی نجات (همانند سوخو-۲۷) و ابزار پرواز استاندارد است. در پشت کابین خلبان ۶ میلیمتر (۰/۲۴ اینچ) زیرسری از جنس فولاد ضخیم، نصب شده‌است. همچنین کابین خلبان به شکل وان حمام و از جنس تیتانیوم می‌باشد. توپ هواپیما در یک محفظه زیر کابین خلبان نصب شده‌است.

 

تمامی مدل‌های سوخو-۲۵ دارای بال‌های فلزی می‌باشند. ترمزهای هوایی در نوک هر بال قرار دارند. هر بال دارای ۵ جایگاه حمل سلاح مانند موشک، راکت و تسلیحات دیگر است.

 

نسخه‌های اولیه سوخو-۲۵ مجهز به ۲ موتور توربوجت آر۹۵اس‌اچ با پس سوز بودند که در دو طرف عقب هواپیما نصب می‌شدند. اما نسخه‌های جدید (مانند سوخو-۲۵ تی و تی‌ام) با موتورهای بهبود یافته آر۱۹۵ تجهیز شده‌اند.

 

 

اویونیک سوخو-۲۵ شامل بخش‌های زیر می‌گردد:

سامانه هدف‌گیری

رادار ناوبری داپلر

سامانه ناوبری٬جهت پرواز در روز و شب

رادیو (بی‌سیم) جهت ارتباطات هوا به هوا و هوا به زمین

سامانه کنترل سلاح‌ها

مجموعه دفاع از خود

سامانه شناسایی دوست از دشمن

سامانه راداری هشدار دهنده (RHAWS)

 

 

نبرد شوروی در افغانستان

جنگ ایران وعراق

جنگ خلیج فارس

جنگ اول چچن

جنگ دوم چچن

نبرد اتیوپی و اریتره

جنگ در دارفور

جنگ اوستیای جنوبی ۲۰۰۸

 

 

آنگولا

اسلواکی

اوکراین

ایران

بلغارستان

بلاروس

پرو

ترکمنستان

جمهوری چک

روسیه

عراق

قزاقستان

کره شمالی

گرجستان

مقدونیه

 

 

در ۱ بهمن ۱۳۶۹ (۲۱ ژانویه ۱۹۹۱) و در حین جنگ خلیج فارس، ۷ فروند سوخو-۲۵ اِس به همراه ده‌ها هواپیمای دیگر نیروی هوایی عراق برای یافتن محلی امن برای در امان ماندن از حملات عملیات طوفان صحرا به ایران پناهنده شدند. ارتش ایران آن هواپیماها را هدیه‌ای از دشمن سابق خود تلقی کرد و آنها را به غنیمت گرفت . هم اکنون هواپیماهای مزبور به همراه شش فروند سوخو-۲۵ تی و سوخو-۲۵ یوبی‌کا خریداری شده از روسیه که در سال ۲۰۰۶ به ایران تحویل شد، در خدمت نیروی هوایی سپاه پاسداران می‌باشند.

یکم نوامبر ۲۰۱۲ دو فروند سوخو-۲۵ ایرانی با توپ‌های ۳۰ میلی‌متری خود به سوی یک هواپیمای بدون سرنشین غیرمسلح ام‌کیو-۱ پردیتور آتش گشودند. گلوله‌ها به خطا رفت و این پهپاد به سلامت به پایگاه برگشت. مقامات پنتاگون اعلام کردند این هواپیما در حال ماموریت تجسسی عادی خود بر فراز آب‌های بین‌المللی بود و ۱۶ مایل دریایی با ساحل ایران فاصله داشت.

خدمه :۱ خلبان

طول : ۱۵/۳۳ متر (۵۰ فوت و ۱۱)

طول بال : ۱۴/۳۶ متر (فوت ۱ ۴۷)

قد : ۴/۸۰ متر (فوت ۹ ۱۵)

مساحت بال : ۳۰٫/۱ متر مربع (۳۲۴ فوت مربع)

وزن خالی : ۱۰/۷۴۰ کیلوگرم (£ ۲۳/۶۷۷)

وزن بارگذاری شده : ۱۶/۹۹۰ کیلوگرم (£ ۳۷،۴۵۶)

حداکثر وزن برخاست : ۲۰،۵۰۰ کیلوگرم (£ ۴۵،۱۹۴)

نیروی رانش : ۲ × تومانسکی آر-۱۹۵ توربوجت، ۴۴/۱۸ در هر کیلو نیوتن

حداکثر سرعت : ۹۵۰ کیلومتر / ساعت (۵۹۰ مایل در ساعت، ۰/۷۷ ماخ [۷۲])؛مبارزه با شعاع ۳۷۵ کیلومتر (۲۳۵ مایل)

فری برد : ۲۵۰۰ کیلومتر (۱۵۵۳ مایل)

خدمات سقف پرواز : ۷۰۰۰ متر (۲۳،۰۰۰ فوت) [۷۳]

نرخ صعود : ۵۸ متر / ثانیه (۱۱۴۰۰ فوت / دقیقه)

بارگذاری بال : ۵۸۴ کیلوگرم / مترمربع (£ ۱۱۹ / فوت مربع)

رانش / وزن : ۰/۵۱

 

 

سوخو_25 یک قبضه توپ دولول ۳۰ میلی متری با نرخ شلیک ۳۰۰۰ گلوله بر دقیقه دارد که بسیار کشنده است.هم‌چنین۱۱ جایگاه حمل سلاح با توانایی حمل انواع راکت‌انداز، راکت‌های هدایت شونده، موشک‌های هوا به سطح و هوا به هوا، بمب‌های لیزری، بمبهای ضد نفر، بمب‌های خوشه‌ای، بمب‌های آتش‌زا،بمب‌های شیمیایی از دیگر مزیت‌های کلاغ‌سیاه دشمنان روسیه است.